بررسی نقش مدرنیسم در بافت قدیمی شهرها (مطالعۀ موردی: شهر ارومیه)

نویسندگان

چکیده مقاله:

امروزه از بارزترین مشکلات شهرسازی معاصر، بحران معنا اعم از اجتماعی و غیر اجتماعی، در مکان است؛ بحرانی که در ایجاد فضاهای شهری فاقد هویت، فاقد تاریخ و فاقد ارتباط تبلور یافته است. این پدیده، حقیقتاً یکی از محصول‌های روند تحولات خطیر و سریع قرن بیستم است؛ زیرا در نیمۀ اول قرن بیستم، جهان‌بینی مدرنیسم بر جامعۀ غربی حاکم بود و به همین دلیل، شهرسازی مدرن به‌عنوان تجلی فضایی جامعۀ مدرن شکل گرفت. از آنجا که حس مکان از عوامل تعلق به هر مکان و از مفاهیم کلیدی در جغرافیای انسانی و به‌ویژه جغرافیای فرهنگی محسوب می‌شود، بررسی عوامل مؤثر بر ارتقا یا تضعیف حس‌ مکان که نقشی پررنگ در القای حس تعلق مکانی و هم‌بستگی دارد، ضروری به نظر می‌رسد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیرات جنبش مدرنیسم و پیدایش شهرسازی مدرن بر ایجاد حس بی‌مکانی و ازبین‌رفتن حس تعلق به مکان در بخشی از بافت قدیم شهر ارومیه است. این نوشتار از نوع مقالات بنیادی و با روش مروری تحلیلی است. لذا سعی شده است با تکیه بر منابع معتبر و مرتبط با موضوع و با تکنیک مطالعات کتابخانه‌ای، مقولۀ بی‌مکانی و مدرنیسم و ارتباط میان ظهور مدرنیسم و حس مکان بررسی شود. نتایج پژوهش با استفاده از انجام مصاحبه‌های عمیق و مشاهده‌های محققان در زمان‌های مختلف براساس تکنیک مکان‌سنجی و تحلیل محتوای کیفی و مقایسۀ نتایج در دو محدودۀ واقع در بافت قدیمی شهر تحلیل و ارزیابی شده است. ارزیابی نتایج نشان می‌دهد محدودۀ قدیمی بازار ازنظر حس مکان در مقایسه با همتای خود، یعنی خیابان امام خمینی که با گذشت زمان دستخوش تغییرات مدرنیستی شده است، در وضعیت بهتری قرار گرفته است. از عوامل مؤثر در ضعف حس مکان در محور امام عبارت است از: یکنواختی محیط و استانداردشدن بافت، کاهش هویت بومی، ضعف در ارتباطات غنی انسانی، فقدان حس زندگی جمعی، نوسازبودن محدوده و انس‌نداشتن با محیط.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی تأثیرات اجتماعی پیاده‌راه‌ها بر شهروندان در بافت‌های قدیمی (مطالعۀ موردی: پیاده‌راه خیام جنوبی شهر ارومیه)

در دهه‌های اخیر در بسیاری از شهرهای جهان، تلاش‌هایی برای بهبود شرایط زندگی در بافت مرکزی صورت گرفته است. یکی از رویکردهای کارآمد در این زمینه، پیاده‌راه‌سازی است که به‌عنوان پروژه‌ای توسعه‌ای، نیازمند بررسی و تحلیل از ابعاد مختلف است؛ بنابراین، ارزیابی تأثیرات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی پیاده‌راه‌ها، یاری‌کنندة برنامه‌ریزان و مدیران شهری برای تهیه و اجرای منطقی و صحیح این پروژه‌هاست. هدف پژوهش ح...

متن کامل

بررسی نقش گردشگری خلاق در بازآفرینی بافت تاریخی (مطالعۀ موردی: منطقۀ 12 شهر تهران)

رهیافت بازآفرینی برای به‌روزکردن بافت‌های تاریخی، علاوه‌بر پاسخگویی به نیازهای مردم و زندگی روزمره، رجوع معناداری به هویت بافت تاریخی دارد که دستیابی به آن تنها در گرو توجه به گردشگری خلاقانة شهری است. از جمله زمینه‌ها و بسترهای نوین که مسیر بازآفرینی را با گردشگری امکان‌پذیر می‌کند، توجه به صنایع فرهنگی و توسعة آن‌هاست. به‌کارگیری صنایع فرهنگی، از رویکردهای جامع بازآفرینی شهری بافت تاریخی است ...

متن کامل

نقش پروژه های محرک توسعه در بازآفرینی بافت مرکزی شهرها: نمونه مطالعاتی، بافت تاریخی شهر یزد

از جمله اهداف اصلی پروژه‌های محرک توسعه، دستیابی به بازآفرینی شهری است؛ رویکردی که به عنوان یک راهبرد جامع، برای ایجاد تغییر در یک مکان با نشانه‌های زوال به کار می‌رود. تحقیق حاضر بر آن است تا با تدوین شاخص‌های تحرک و توسعه بافت‌های شهری از متون نظری و تجارب عملی، به تحلیل نقش این پروژه‌ها در سطح بافت تاریخی شهر یزد بپردازد. برای جامعیت این سنجش، از 27 شاخص عینی در سه پارامتر سکونتی، فعالیتی و ...

متن کامل

بررسی آسیب پذیری شبکه های ارتباطی شهرها در برابر زلزله با استفاده از روش IHWPو GIS (مطالعه موردی: بافت فرسوده قدیمی شهر سنندج)

تجزیه و تحلیل چگونگی رفتار عناصر شهری در زمان زلزله و بعد از آن، اهمیت زیادی در مدیریت بحران دارد. در این میان، تجزیه و تحلیل آسیب‌پذیری شبکه‌های ارتباطی به دلیل نقش گسترده‌ای که در طول چرخه مدیریت بحران و به‌ویژه در مرحله امدادرسانی دارد، از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف اصلی این پژوهش این است که پس از شناسایی شاخص‌های موثر در آسیب‌پذیری شبکه‌های ارتباطی، وضعیت بافت فرسوده قدیمی شهر سنندج را ب...

متن کامل

رابطه سنت و مدرنیسم در شکلگیری بافت شهرها با تاکید بر ابعاد فرهنگی

هدف از این مقاله بررسی رابطه «سنت و تجدد» در شکلگیری معماری دوران قاجار در سالهای 1298-1344 هجری قمری است. ضرورت تحقیق نیز در این نکته نهفته است که در دوران قاجار، ارزش­ها و سنت­های حاکم بر جامعه تا حدودی رنگ باخت و به­جای آن، گرایش­های تجددطلبانه و فرهنگ نوگرایانه برگرفته از غرب اوج پیدا کرد و عدم درک درست دولت قاجار از این شرایط تاریخی جدید موجب شد تا تحول به­وجود آمده، همراه با تقابل­های بسی...

متن کامل

بررسی نقش حق به شهر بر احساس تعلق در میان گروه‌های جنسیتی (مطالعۀ موردی: فضاهای عمومی ارومیه)

هدف پژوهش حاضر این است که احساس تعلق به شهر در میان شهروندان با توجه به تفاوت جنسیتی آنان بررسی و به مفهوم حق به شهر به‌عنوان رویکردی جدید در شکل‌گیری این احساس پرداخته شود. جنسیت مانند محل سکونت، سن، شرایط اجتماعی-اقتصادی و قومیت، بر ادراک و تعلق به محیط تأثیر می‌گذارد. آنچه اهمیت دارد شناسایی عوامل مؤثر بر ایجاد احساس تعلق با توجه به شاخص‌های برگرفته از حق به شهر است؛ بنابراین در این نوشتار ب...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 4  شماره 4

صفحات  673- 690

تاریخ انتشار 2016-12-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023